David Rubenstein là đồng sáng lập kiêm đồng chủ tịch điều hành quỹ đầu tư tư nhân của Mỹ Carlyle Group – một trong những công ty cổ phần tư nhân lớn nhất thế giới với tài sản 221 tỷ USD. Ông cũng là một nhà hoạt động từ thiện và giáo dục, đồng thời là người dẫn chương trình của show truyền hình The David Rubenstein Show: Peer to Peer Conversations trên kênh Bloomberg. Cuốn sách mới nhất của ông How to Lead: Wisdom from the World’s Greatest CEOs, Founders, and Game Changers tổng hợp những cuộc trò chuyện lấy từ show truyền hình này giữa ông và các nhân vật có tầm ảnh hưởng toàn cầu nhằm đúc kết bí quyết của nghệ thuật lãnh đạo thành công.
Tỷ phú David Rubenstein đã có buổi chia sẻ với với CNBC vào ngày 25/02/2021 rằng ông tin rằng rủi ro kinh tế lớn nhất hiện nay là tỷ lệ thất nghiệp cao, chứ không phải việc một số khu vực của thị trường chứng khoán đang được định giá quá cao tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ thị trường.
I. Nhận định của David Rubenstein
u
Đồng sáng lập Carlyle Group , David Rubenstein, chia sẻ với với CNBC ngày 25/02/2021
1. Nhận định về Nguy cơ Bong bóng thị trường chứng khoán
Tỷ phú David Rubenstein đang đồng điều hành một trong những quỹ cổ phần tư nhân lớn nhất và thành công nhất thế giới. Tài sản của ông được ước tính khoảng 2,9 tỷ USD. Ông Rubenstein đã từng phục vụ trong chính quyền Carter trước khi đồng sáng lập Tập đoàn Carlyle vào năm 1987. Hiện ông đóng vai trò của nó bổ sung chủ tịch đồng hành.
Nhận định về thị trường, ông phân tích: “Tôi nghĩ về tổng thể, thị trường chứng khoán không phải là vấn đề lớn nhất của chúng ta. Vấn đề lớn nhất mà chúng ta đang phải đối diện lúc này là nền kinh tế vẫn đang bị Đại dịch Covid tàn phá. Và cho đến khi nào chúng tôi có thể kiểm soát đại dịch thì chúng ta mới có thể giải quyết vấn đề thất nghiệp đang gia tăng đến mức báo động. Cơ chế kinh tế hiện này sẽ ngày càng không công bằng và gia tăng khoảng cách giàu nghèo đối với tất cả mọi người.”
Bình luận của Rubenstein được đưa ra một ngày sau khi Phó Chủ tịch của Berkshire Hathaway, Charlie Munger, bày tỏ lo ngại nghiêm trọng về diễn biến thị trường chứng khoán, cảnh báo về một bong bóng tiềm năng. Munger, đối tác kinh doanh lâu năm của Warren Buffett cho biết: “Đó là điều nghiêm trọng nhất trong giao dịch theo đà (Momentum Trading) là các nhà đầu tư mới bắt đầu bị thu hút bởi các loại hình hoạt động môi giới mới như Robinhood và tôi nghĩ rằng tất cả hoạt động này là không an toàn”.
Momentum Trading là thực hành mua và bán tài sản theo sức mạnh gần đây của xu hướng giá. “Robinhood” là thuật ngữ dùng để chỉ một hiệu ứng trong chứng khoán, dựa trên ý tưởng rằng nếu có đủ lực đằng sau một động thái giá, nó sẽ tiếp tục di chuyển theo cùng một hướng. Robinhood là tên một công ty môi giới chứng khoán trực tuyến đã đi đầu trong chính sách miễn phí giao dịch thành lập từ năm 2013. Đến nay, công ty đã có hơn 10 triệu tài khoản và là tác nhân khiến hàng loạt công ty chứng khoán tại Mỹ loại bỏ phí giao dịch. Công ty được nhiều nhà đầu tư tại Mỹ ví là người hùng của ngành đầu tư khi giúp họ tiết kiệm rất nhiều tiền khi đầu tư trên thị trường chứng khoán. Hiệu ứng “Robinhood” đã khiến hàng loạt công ty chứng khoán lớn nhỏ tại Mỹ đồng loạt loại bỏ phí giao dịch chứng khoán.
Ông Rubenstein gọi Munger (97 tuổi) là “nhà đầu tư tài ba”, nói thêm rằng ông đồng ý với một số điều mà Munger đã chia sẻ vào ngày 24/02/2021 tại cuộc họp cổ đông thường niên của Daily Journal có trụ sở tại Los Angeles. Rubenstein cho biết: “Không nghi ngờ gì khi có một số giao dịch đầu cơ được tiến hành trong một số khu vực của thị trường. Những người trẻ tuổi có thể đang đầu cơ mua một số cổ phiếu mà có lẽ họ không nên mua. Thực sự, những vấn đề lớn hơn là hầu hết những người mua này đang trong tình trạng thất nghiệp”.
2. Tỷ lệ Thất nghiệp cao mới là vấn đề đáng quan ngại nhất hiện nay
Trước đó điều này đã chỉ ra mối lo ngại trong cuộc phỏng vấn về các công ty được định giá nhiều tỷ đô la và không có doanh thu. Nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái khoảng một năm trước khi đại dịch Covid gia tăng, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và dẫn đến các ngưng trệ các hoạt động kinh doanh trên diện rộng nhằm làm chậm sự lây lan của virus. Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm đáng kể kể từ đỉnh đại dịch ở mức gần 15% vào tháng 4. Đây là mức cao nhất kể từ cuộc Đại suy thoái . Trong tháng Giêng, nền kinh tế có thêm 49.000 việc làm và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 6,3%.
Tuy nhiên, Rubenstein và những người khác như Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cho rằng thị trường lao động đang gặp khó khăn hơn so với tỷ lệ đề xuất. Đầu tháng này, Powell nói rằng con số này “bị đánh giá thấp một cách đáng kể,” nói thêm rằng con số này sẽ gần 10% nếu không phải vì những lỗi phân loại sai mà Bộ Lao động phải đối mặt trong đại dịch. Rubenstein cho biết, những người Mỹ ở mức thu nhập thấp hơn đang cảm thấy khó khăn nhất về kinh tế. “Chúng ta có một nguy cơ thực sự là chúng ta sẽ có “một đất nước của hai thành phố“. Nơi mọi người sẽ trở thành tầng lớp bên dưới vĩnh viễn và họ sẽ không bao giờ có thể bắt kịp và vươn lên tầng lớp họ xứng đáng”.
Chuyện một đất nước của hai thành phố, nguyên tác: A Tale of Two Cities (1859) là một cuốn tiểu thuyết của Charles Dickens, viết tại London và Paris trước và trong cuộc Cách mạng Pháp. Với hơn 200 triệu bản được bán ra, nó nằm trong các tác phẩm nổi tiếng nhất trong lịch sử văn chương hư cấu. Cuốn tiểu thuyết mô tả hoàn cảnh của nông dân Pháp và tầng lớp quý tộc Pháp trong những năm dẫn đến cuộc cách mạng, sự tàn bạo của những người cách mạng đối với tầng lớp quý tộc cũ trong những năm đầu của cuộc cách mạng, và nhiều điểm tương đồng xã hội với cuộc sống trong London trong khoảng thời gian tương tự qua việc tái hiện cuộc sống của một vài nhân vật thông qua những sự kiện này.
3. Chính phủ Mỹ có có những động thái quyết liệt hơn
Tổng thống Joe Biden đang thúc đẩy gói cứu trợ Covid trị giá 1,9 nghìn tỷ đô la, mà đảng Dân chủ cho rằng sẽ cứu trợ cho những người Mỹ đang gặp khó khăn và cũng giúp triển khai Vắc xin. Các đảng viên Cộng hòa ở Washington và một số nhà kinh tế đã bày tỏ lo ngại về quy mô của kế hoạch kích thích kinh tế, cho thấy biện pháp này nên được nhắm mục tiêu cụ thể và đúng đắn hơn. Rubenstein cho biết ông đồng ý với Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, người đã nhiều lần nói rằng cần có một gói cứu trợ lớn để thúc đẩy sự phục hồi kinh tế. Yellen cũng là cựu chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang với xuất thân là một nhà kinh tế học lao động.
Rubenstein chia sẻ: “Tôi nghĩ Bộ trưởng Tài chính đã thuyết phục được tổng thống, và tôi nghĩ đúng như vậy, rằng Chính phủ nên cam kết nhiều hơn một chút và chúng ta cần nhận được nhiều hơn. Nếu lạm phát xảy ra do hậu quả của điều này, thì sẽ không có gì là khủng khiếp khi tỷ lệ lạm phát của chúng ta đã ở mức thấp trong một thời gian dài như vậy. Lạm phát một chút là điều mà chúng ta có thể ứng phó được ”.
II. Không chỉ Hoa Kỳ, thị trường lao động thế giới “khủng hoảng” vì COVID-19
Không chỉ Hoa Kỳ, thị trường lao động thế giới “khủng hoảng” vì COVID-19
Dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (Covid-19) bùng phát và lan rộng khắp toàn cầu đã ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế thế giới năm 2020. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo tăng trưởng toàn cầu ở mức -4,2% trong năm 2020, điều chỉnh tăng 0,3 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra trước đó vào tháng 9.
Theo báo cáo Triển Vọng Việc làm và Xã hội châu Á – Thái Bình Dương 2020 của Tổ chức lao động Quốc tế (ILO), ước tính hậu quả về kinh tế mà đại dịch Covid-19 gây nên là mức tổn thất khoảng 81 triệu việc làm trong năm 2020. Tổn thất về thời giờ làm việc cũng bị ảnh hưởng bởi hàng triệu người rời bỏ lực lượng lao động hay rơi vào tình trạng thất nghiệp khi các quốc gia trong khu vực không tạo được việc làm mới; tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng từ 4,4% năm 2019 lên mức 5,2% – 5,7% trong năm 2020.
Số liệu về tình hình lao động việc làm cho thấy, tình trạng thất nghiệp quý IV đã có dấu hiệu giảm đáng kể so với quý III tại một số quốc gia trên thế giới như Canada, Mỹ, Trung Quốc với tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 11 năm 2020 tương ứng là 8,5%; 6,7%; 5,2%[1].
Ở trong nước, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, nhưng nhờ có các biện pháp đối phó chủ động, sáng tạo ở các cấp, những chính sách quyết đoán nhằm ngăn chặn tình trạng suy giảm kinh tế, nền kinh tế Việt Nam có sức chống chịu và phục hồi đáng kể, từng bước hoạt động trở lại trong điều kiện bình thường mới. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý IV ước tính tăng 4,48% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng thấp nhất của quý IV các năm trong giai đoạn 2011-2020; GDP năm 2020 tăng 2,91%. Trong quý IV, những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi tác động của dịch Covid-19 đều có dấu hiệu tăng trưởng trở lại. So với quý trước, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 6,4%, doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng 5,4%. Tình hình lao động, việc làm quý IV năm 2020 có nhiều dấu hiệu khởi sắc so với quý trước, tuy nhiên các chỉ số về lao động, việc làm và thu nhập của người lao động quý IV và cả năm 2020 vẫn giảm so với cùng kỳ năm trước.
II. Gia tăng khoảng cách giàu nghèo đáng báo động trên Toàn cầu
Gia tăng khoảng cách giàu nghèo đáng báo động trên Toàn cầu
Theo dự báo của IMF, kinh tế toàn cầu thiệt hại khoảng 12 nghìn tỷ USD giai đoạn 2020 – 2021, trong đó các quốc gia nghèo nhất sẽ chịu thiệt hại nặng nề nhất. Báo cáo “Covid-19 và Phát triển con người” công bố tháng 4-2020 của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) cũng cho thấy sự chênh lệch lớn trong khả năng ứng phó dịch bệnh giữa nước giàu và nước nghèo. Cụ thể, các quốc gia phát triển và có chỉ số phát triển con người (HDI) cao có trung bình 55 giường bệnh, hơn 30 bác sĩ và 81 y tá cho mỗi 10.000 người, trong khi các quốc gia kém phát triển chỉ có trung bình bảy giường bệnh, 2,5 bác sĩ và sáu y tá.
Các lệnh phong tỏa đã làm lộ rõ sự bất bình đẳng trong tiếp cận công nghệ số. Khoảng 85% dân số thế giới gặp hạn chế trong duy trì học tập, làm việc và liên lạc với người thân do không có đường truyền in-tơ-nét ổn định. Trước thực trạng trường học đóng cửa và chênh lệch trong khả năng học trực tuyến, UNDP ước tính có khoảng 86% số trẻ em tiểu học ở các quốc gia có HDI thấp không được tiếp cận giáo dục, so con số 20% ở các quốc gia có HDI cao.
Đại dịch đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới các nhóm lao động có thu nhập thấp và lao động thuộc các ngành, nghề không thể làm việc từ xa. Theo Tổ chức Lao động quốc tế, dịch Covid-19 đã đe dọa khả năng mưu sinh của gần 1,6 tỷ lao động thuộc nền kinh tế phi chính thức, vốn là nền kinh tế của những người làm thuê ngắn hạn, thời vụ. Chỉ riêng tại Ấn Độ, gần 400 triệu lao động thuộc nhóm này đối mặt nguy cơ trở nên nghèo hơn trước các biện pháp phong tỏa chống dịch. Tại Mỹ, quốc gia chịu tác động nặng nề nhất bởi đại dịch, sự tương phản giàu – nghèo càng được thể hiện rõ. Từ đầu tháng 2 đến cuối tháng 6-2020, tỷ lệ mất việc của nhóm lao động có thu nhập thấp nhất là lớn nhất, trong khi tỷ lệ này của nhóm lao động có thu nhập cao nhất là nhỏ nhất.
Trong bối cảnh bất bình đẳng gia tăng, Tổng Giám đốc IMF C.Gioóc-giê-va nhấn mạnh bốn ưu tiên nhằm ngăn tổn thất lâu dài về kinh tế và xã hội tại những quốc gia nghèo. Thứ nhất, các chính phủ cần ưu tiên y tế để đẩy lùi dịch bệnh, với trọng tâm là người già và những người dễ bị tổn thương nhất. Thứ hai, ngân sách cần được phân bổ tập trung cho các lĩnh vực then chốt, như giáo dục. Thứ ba, các nước cần chuẩn bị cho tương lai bằng cách xem xét chuyển đổi sang các nền kinh tế thích ứng với biến đổi khí hậu, ít các-bon và kỹ thuật số. Thứ tư, các nước giàu cần tăng cường các nguồn viện trợ bằng hình thức trợ cấp, cho vay ưu đãi và xóa nợ.
Đáp lại lời kêu gọi của IMF, Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và Câu lạc bộ Pari đã nhất trí về Sáng kiến hoãn thanh toán nợ (DSSI) cho các nước nghèo nhất. Kể từ tháng 3-2020, IMF cũng cấp hơn 102 tỷ USD cho 83 quốc gia để ứng phó hệ quả kinh tế. Ở cấp độ quốc gia, I-ta-li-a đã mở rộng hỗ trợ thu nhập cho người lao động của các doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, cho mọi lĩnh vực kinh tế và cho những doanh nghiệp có dưới 15 lao động. Tây Ban Nha cũng hỗ trợ thu nhập cho các cá nhân tự kinh doanh, thành viên hợp tác xã và người lao động bị mất việc tạm thời.
Cơ quan Các vấn đề kinh tế xã hội (DESA) của LHQ nhận định, cuộc khủng hoảng Covid-19 đang làm suy yếu nghiêm trọng các nỗ lực toàn cầu nhằm xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực vào năm 2030. Sự phối hợp giữa các quốc gia là cần thiết để ứng phó hệ quả trước mắt và phục hồi dài hạn. Giải quyết tình trạng thất nghiệp là ưu tiên hàng đầu, bởi điều này không chỉ giúp người dân thoát nghèo và thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng kinh tế của quốc gia, mà còn tạo ra năng lực chống đỡ những cú sốc như đại dịch này.
